Missieblog Zuid-Afrika Matatiele 2023
Woensdag 27 sep 2023, voorbereiding
De zomer is voorbij, en nog wat twijfelend kondigt de herfst zijn komst aan. Onze missie leek lange tijd nog zo ver weg: pas ruimschoots na de zomervakantie! Maar die zomer vloog om en opeens is het bijna zo ver… Over iets meer dan een week vertrekken we!
Half mei maakten we kennis met ons team. Twaalf gedreven mensen, sommigen al ervaren met meerdere missies in de bagage, sommigen ook groen en onervaren, maar stuk voor stuk met de wens of behoefte om iets goeds te doen voor de kwetsbare kinderen op onze wereld. We wisselden gegevens uit en kregen een eerste beeld van inhoud en planning van onze missie. Spannend, het gaat echt gebeuren…
Gedurende de zomer is het handboek bestudeerd, zijn tickets en overnachtingen geboekt en zijn volop tandenborstels en pleisters ingezameld. Langzaam begint het steeds meer te leven.
Half september kwamen we als team nogmaals samen, ook meteen de laatste keer voor vertrek. Fijn om elkaar weer te zien, wat een positieve energie! We oefenden een aantal vaardigheden en verdeelden alle spullen die mee moeten naar Zuid-Afrika: van tandenborstels tot thermometers en van schroevendraaiers tot stethoscopen. En mutsjes, heel veel handgebreide mutsjes, zodat we al die kleine koppies straks wat warms kunnen geven. Al wordt het wel nog behoorlijk passen en meten in mijn rugzak…
Volgende week gaan we. Bestemming: Matatiele, Zuid-Afrika. Net ten zuiden van Lesotho. We gaan in een week zo’n 1000 kinderen checken. Dat doen we in samenwerking met de lokale organisatie Children of the Dawn en met Kinderfonds Mamas. Ik ben als groentje ontzettend benieuwd hoe het zal zijn. We houden jullie op de hoogte via ons missieblog, en je kunt ons volgen op Instagram.
Wij zijn er klaar voor, reis je met ons mee?
Vrijdag 6 oktober, de heenreis
We verzamelden gisteren vroeg in de ochtend op Schiphol. Werkzaamheden aan het spoor deze week, dus dank aan diverse lieve partners die ons op dit onchristelijke uur wilden brengen!
Het is een lange zit, maar we komen de vlucht goed door, landen veilig in Johannesburg en proosten ‘s avonds in ons airporthotel op een mooie missie.
Vandaag deel twee van de heenreis: vanochtend de vlucht naar Durban, bij aankomst eindelijk het hele team bij elkaar: missieleiders Erica en Dorien, heren Jasper en Arnoud, en de hele bups dames Marije, Joke, Natasja, Annelies, Noor en bloggers Mariska en Charlotte. Enige dat we nog missen is een koffer. Jammer maar helaas, die komt pas vanavond aan, en dan zijn wij hier al lang weer weg!
Vanmiddag gaat de reis namelijk meteen door naar Matatiele. Vijf uur met vliegende vaart in een busje het binnenland in. Koeien in de goot, geiten in de achterbak, het kan hier allemaal, maar de weg is heel aardig, de natuur prachtig en wij blij. En een beetje moe.
Welkomstdiner in ons guesthouse gaat er dan ook goed in. Onze eerste briefing, ‘wat brengt je hier, wat wil je leren, hoe ga je om met stress en wat is jouw persoonlijke gebruiksaanwijzing?’ Zo. We kennen elkaar binnen een dag beter dan menig collega ons kent. We sluiten af met een klein drankje en kruipen mooi op tijd ons bed in. Morgen voorbereidingen treffen voor de komende week….
Zaterdag 7 oktober, de voorbereidingen
Vanochtend lekker bijtijds wakker en op ons gemakje met zijn allen in het zonnetje voor ons huisje ontbeten. Om negen uur worden we in MCC shirt verwacht voor de poort van het guesthouse: het lokale team heeft een welkomstceremonie georganiseerd.
Eerst, onder begeleiding van de verkeerspolitie – en diens oorverdovende sirene – in een stoetje door de hoofdstraat van Matatiele. Children of the Dawn-spandoek voorop, zingende en swingende lokale teamleden en retired nurses die ons komen helpen.
Daarna worden we ontvangen in een schooltje, waar Children of the Dawn en de schoolhoofden ons welkom heten, en waar vooral veel gezongen, gedanst, gebeden en gelachen wordt. Echt fantastisch, wat een heerlijke energie!
De middag gebruiken we om pillen te ordenen, doseringen uit te rekenen, alle achtergebleven en alle nieuwe inventaris en medicatie te tellen, pleisters vast uit hun ‘velletje’ te halen, kant en klare behandelkuurtjes in zakjes en potjes te pakken, en ga zo maar door. Eind van de middag maken we de tassen voor onze eerste checkdag morgen in orde. Jeetje jongens, dit was een flinke klus!
Andere flinke klus die intussen bijna door de mannen is geklaard: het 5-literpak wijn open krijgen. Ieder zijn uitdaging.
We eten op tijd en duiken weer vroeg ons bed in, we vertrekken morgen super vroeg naar de eerste check-bestemming. Zin in!!
Zondag 8 oktober, onze eerste checkdag
We worden om 6.30 uur opgehaald met ons busje, pikken onderweg de powermama’s en de nurses op, en rijden in een klein uurtje naar Malubalube.
We checken in een schoolgebouw, dus eerst worden de beschikbare lokalen bekeken door onze missieleiders, om een zo gunstig mogelijke route voor onze carroussel te bepalen. Helaas zit een aantal lokalen nog op slot, en volgens de schooldirecteur zijn er geen sleutels. Of na een beetje aandringen misschien toch…
We slepen met tafels en stoelen en bouwen 5 prachtige stationnetjes op:
Station 1 – registratie. Dit station wordt bemand door lokale medewerksters en nurses. De kindjes worden hier ingeschreven, leeftijd bepaald, contactgegevens van ouder genoteerd etc. Elk kind krijgt een registratieformulier mee, dat het vervolgens meeneemt langs elk stationnetje van de carroussel.
Station 2 – wegen en meten. Bemand door een MCC teamlid, samen met lokale hulp.
Station 3 – bloedprikken om te kijken of het kind mogelijk bloedarmoede heeft. Dat is soms een uitdaging: koude vingertjes, eigenwijze nurses, maar gelukkig zijn er bellenblaas en stickers. Elk kind heeft vandaag een druppeltje ingeleverd.
Station 4 – de dokters. Samen met een nurse als tolk worden alle kindjes door de artsen onderzocht: oortjes kijken, hartjes luisteren, buikjes voelen, en alle mogelijke kriebelbeestjesplekjes beoordelen. En vooral ook de ernstig zieke kinderen eruit vissen en behandelen of verwijzen.
Station 5 – de apotheek. Hier worden alle voorgeschreven drankjes, pilletjes en zalfjes uitgedeeld, met uitgebreide instructies van onze teamleden en nurses.
Station 6 – tandenpoetsles. Met een prachtig mega kunstgebit en mega borstel leert een enthousiaste dame de kindjes hoe ze goed moeten poetsen. En dat blijkt helaas enorm nodig. Nog nooit zoveel zwarte gaten op een dag gezien.
We hebben vandaag meer dan 200 kids gecheckt. Het was hard werken, maar ook veel lachen. Vanavond alles tellen, verwijsbrieven schrijven, briefing en inpakken voor morgen.
Voldaan en heul moe, gaan we nu naar ons bedje toe…
Maandag 9 oktober
We checken vandaag in Cedarville. Het schoolgebouw is wat ouder dan dat van gisteren, en onze kamers richten we in in een soort noodlokalen.
Voor we de checks starten, openen we de dag gezamenlijk met alle lokale hulpverleners, de nurses en ons Nederlandse team. We zingen en doen een paar spelletjes in de kring. Hilarisch!
De school is vandaag gesloten en we weten niet goed hoeveel kids we kunnen verwachten. De ochtend begint rustig dus we vrezen al voor een lage opkomst. Maar als in de loop van de ochtend de zon doorbreekt en het wat warmer wordt, komen de moeders toch met hun kindjes (en nichtjes, zusjes, buurkinderen, en kleinkinderen) naar buiten en bezoeken ze onze carroussel.
Het loopt lekker, de wachtkamers hebben we vandaag buiten neergezet en dus is er wat minder chaos binnen. We checken zo’n 220 kinderen, waarvan gelukkig een groot deel eigenlijk best wel gezond is. We zien veel huidinfecties, schurft, milde bloedarmoede, en worminfecties. Maar ook een ernstig ziek kind met spoed naar het ziekenhuis verwezen. We doen het gelukkig niet voor niets. En die lachende koppies, die zijn sowieso goud waard.
Dinsdag 10 oktober
We raken aardig ingeslingerd. Vroeg op, samen ontbijten en hup, de bus in. Zusters en lokale team oppikken op diverse plaatsen in het stadje en doorrrrr naar de checklokatie.
We checken vandaag op dezelfde lokatie als waar we gisteren waren, in Cedarville. Met één groot verschil: de school is vandaag open. Dat betekent dat we de dag openen met gezang en gebeden van de leerkrachten, en blessings van het schoolhoofd. En of we misschien nog wat geld aan zijn school willen doneren…
Vervolgens verzamelen zich zo’n 600 kinderen om ons heen. Allemaal in uniform, soms netjes schoon en gesteven, soms met de gaten in de broek. Maar allemaal te porren voor bellenblazen met Jasper!
Als de kinderen eenmaal naar de klassen zijn vertrokken, zijn we vlot op gang met de checks. Het loopt niet storm vandaag, het kabbelt gewoon lekker door. Begin van de middag droogt de stroom op. Toch hebben we weer ruim 150 kinderen gezien. Gelukkig deze dag geen heel zieke kids, maar wel voldoende interessante casussen om de dokters bij de les te houden. Dat gold echter niet voor iedereen: een van onze nurses dommelde vanmiddag op een rustig moment gewoon lekker even weg.
Klein diepte- én hoogtepuntje: onze laptoplader was even stuk, en de laptop leeg, waardoor snel een grote achterstand in de administratie ontstond. We voeren namelijk alle gegevens van de kinderen die we checken in, zodat deze later geanalyseerd kunnen worden. Maar gelukkig is daar Philip, onze immer op blote voeten banjerende eigenaar van het guesthouse. Hij fixte de kabel, en hoeraaa, nu kunnen we weer de hele avond formulieren invoeren!
Tot slot nog een paar tekenen van dat we er intussen lekker in zitten:
1: We kennen intussen alle codes van ziektes en pillen bijna van buiten.
2: We kijken niet meer op van een power cut in de avond. Het gebeurt namelijk ongeveer elke dag dat we plots in het donker zitten tijdens de briefing. Of, zoals vandaag, tijdens het eten. Soort van sfeervol.
3: De evaluatie wordt met de dag korter.
4: We lachen al bijna net zo hard als Nandipa en spreken bijna net zo goed Afrikaans als de nurses.
Morgen zijn we vrij en mogen de nurses een dagje uitslapen. Zelf gaan we gewoon weer vroeg uit de veren, maar dan om een dagje op pad te gaan: op naar Lesotho!
Woensdag 11 oktober, Nosotho
Ken je die mop van die Nederlanders die een dagje naar Lesotho zouden gaan?
Die gingen niet!
Daar is natuurlijk wel wat meer over te vertellen:
Om half zeven vanuit ons guesthouse vertrokken. Philip, zijn lieve echtgenote Elrita, en wij elven, verdeeld over een busje en een auto. Ruim twee uur hobbelen over de gravel road richting de grens van Lesotho. Philip vertelt ons over de geschiedenis van het land, en wijst ons allerhande bomen en plantjes. Langzaamaan laten we de bebouwing achter ons, de vlakte gaat geleidelijk over in berglandschap. Onze verwachtingen naar dat beloofde land nemen met elke bocht in de weg toe.
De grensovergang bij Ramatsilitso verloopt soepel. De Zuid-Afrikaanse kant is gewoon een kantoortje met een meneer die al onze paspoorten stempelt en onze namen overschrijft in zijn grote boek. Duurt even, maar dan heb je ook wat. Stempel 1. De grensovergang naar de Lesothosiaanse kant (nieuw woord uitgevonden?) is een smalle doorgang door een soort halfingestort hek, gevolgd door een donker kantoortje. Mét foto van de koning. Stempels 2 en 3 check, we zijn er! Nog maar een half uurtje rijden naar het national park waar we gaan hiken; hier geen hobbelweg maar een perfecte gloedjenieuwe super glad geasfalteerde weg. Lekker!
Tot, na ongeveer 1 kilometer… pof. Een geluidje, en de bus trekt niet meer lekker de berg op. Philip duikt als een heuse man-met-verstand-van-auto’s direct onder de motorkap, maar keert even later verslagen terug. Er is iets goed stuk, en hij wil ons veilig thuis krijgen, dus we gaan terug. Teleurstelling alom, maar het is niet anders. Elrita sleept ons de eerste berg op, na een paar minuten staan we weer bij de grens, en nog minstens twee stempels verder (Lesotho uit en SA weer in) hobbelen we vervolgens weer twee uur lang de bergen af terug naar Matatiele. Vijf uur durende roadtrip. Bestemming niet bereikt.
Enkele teamleden kiezen ervoor de middag lekker bij het guesthouse te ontspannen. De rest wil toch een beetje bewegen en besluit de berg achter het guesthouse op te wandelen. Dat blijkt uiteindelijk een flinke wandeling van 20 km te worden. Moe en voldaan aan de avondmaaltijd.
Helaas vindt Philip het nodig ons daar te vertellen dat het gelukkig meevalt met de auto. Het was toch iets anders dan hij dacht. Eigenlijk had hij het ter plaatse eenvoudig kunnen fixen. Dusssss… 😏
Bij de evaluatie van de dag is de conclusie eenvoudig: Initiatief goed, uitvoering kan beter. (Het oorspronkelijke woord voor ‘kan beter’ houden we even binnen ons team 😉)
Morgen gaan we met hernieuwde energie weer kindjes checken, op een nieuwe lokatie in het dorpje Lugada. Tof dat jullie zo enthousiast met ons meelezen, dank voor alle leuke reacties die via via binnenkomen!
Donderdag 12 oktober
Donderdag. Jesses, het regent!
We checken op Mango Primary School in Lugada, een klein uurtje rijden vanaf het guesthouse. De kinderen zijn op school, maar omdat wij bijna alle lokalen bezetten, zijn er geen lessen. En dat resulteert in een drukte van jewelste…
We beginnen zoals elke dag met wat opwarmspelletjes met het internationale team. Wat heerlijk toch, die zingende en dansende mensen! Vervolgens nog zo’n kadootje: de hele school zingt voor ons. Zo lief! En sja, we zijn en blijven medici: stilletjes luisterend staan we stiekem al te kijken of we kindjes met afwijkingen spotten.
De kids hier gaan helemaal los zodra er een camera in de buurt komt. Grote smiles en gekke bekken. Er worden dus flink wat plaatjes geschoten vandaag! De schoolkinderen blijven de hele dag op onze checklokatie rondrennen. Dat, in combinatie met de keiharde stortregen, waardoor iedereen onder de galerij voor onze deur schuilt, maakt het een behoorlijke uitdaging om ook nog wat door mijn stethoscoop te horen.
Maar ondanks regen en gekkigheid is het een goede dag. We hebben veel aanloop en checken zo’n 250 kinderen. Daarna gooien we de boel dicht, anders zouden er nog meer kinderen komen, en daarvoor hebben we simpelweg niet genoeg spullen en niet genoeg tijd. Het sluiten van de toko is overigens niet alleen figuurlijk, ook letterlijk valt er een deur dicht, waardoor we opeens Joke en Arnoud missen. Die blijken saampjes opgesloten te zitten in een van de kamers…
Inpakken in de stromende regen, snel boodschapjes doen en op huis aan. De vaste riedel aan afronden van vandaag en voorbereiden voor morgen, we kennen het klappen van de zweep inmiddels. We eten weer een smakelijk AVG’tje van de kok in ons guesthouse. Uiteraard met mierzoete (maar echt wel lekkere!) natte cake als toetje.
Morgen onze laatste checkdag alweer. Het is een gek besef dat we opeens heel hard richting het eind van onze missieweek gaan…
Vrijdag 13 oktober
Jeetje jongens, het is vrijdag. Onze laatste dag hier. Na het vaste ochtendriedeltje rijden we in een kwartiertje naar Bokamoso Primary School. We zijn een beetje verbaasd; een fraaie school aan de rand van het stadje, geen stoffige houten of betonnen vloeren maar redelijk net zeil op de grond, en beter geklede kinderen.
Het zonnetje schijnt, en na de gebruikelijke warming up (ditmaal met ‘fire on the mountain – run!’ door zuster Agnes en ‘mama says: Dorien has to cook’ door een van de mama’s) gaan we van start. We checken zo’n 175 kinderen. Echt ontzettende lieverdjes vandaag. Ondanks de schijnbaar iets betere levensstandaard, zien we veel sociale problematiek, en veel HIV-positieve kinderen. Wat super fijn dat we Nandipha bij ons hebben. Zij kan als social worker hier direct een eerste gesprek voeren met kind en ouder (en die twee los van elkaar!) en zorgen dat er hulp komt voor het kind of gezin. Enorm waardevol.
Vandaag sluiten we op tijd, er moet nog een hoop gebeuren. Om te beginnen is dat een afscheidsfeestje met al onze collega’s van deze week! We gaan met zijn allen naar ons guesthouse voor de befaamde pizzaparty!!Daar worden eerst onder het genot van een drankje en een chipje de certificaten uitgereikt aan alle lokale medewerkers en is er voor ieder een heuse Hollandse tulp-pen. Die wil je hebben! Daarna met zijn allen pizza eten, nog een lied, bedankjes over en weer, foto’s en dan afscheid nemen…
Wat hebben we waardevol met dit team samengewerkt, en wat hebben we een plezier gehad samen!
Wanneer alle locals vertrokken zijn, ligt er voor ons nog een flinke klus: alle spullen schoonmaken en alle medicatie tellen. Een laatste blog schrijven. Verwijzingen afronden. Alle data invoeren. En vooral niet vergeten nog een keertje de hele missie evalueren.
Het is waanzinnig hoe we in een paar dagen een team zijn geworden. Ook al waren de kindjes over het algemeen wat gezonder dan we hadden verwacht (wat natuurlijk goed nieuws is, maar je kunt je afvragen of we dan de juiste kinderen bereikt hebben), we hebben toch, samen met het lokale team, voor meer dan 1000 kindjes wat kunnen betekenen en soms echt verschil kunnen maken. Dat voelt goed.
Vanavond pakken we onze spullen en morgen gaan we weer op het vaste vroege tijdstip op pad, maar dan terug richting Durban. En dan zit het er echt op…
Dankjewel lieve teamleiders en dankjewel lieve teamleden voor deze prachtige ervaring. Het was een groot genoegen dit met jullie te mogen delen.
