Missieblog Zuid-Afrika Matatiele 2022
Zaterdag 24 sep 2022, dag 1
Het missieteam is aangekomen in Matatiele!! Nadat iedereen was verzameld op het vliegveld van Durban zijn we gistermiddag met ons busje richting Matatiele vertrokken. Met nog een tussenstop voor ontbijtspullen en over de kronkelige wegen met de aanhanger vol spullen was het een lange rit, maar het uitzicht onderweg maakte dat meer dan goed! Na een heerlijke maaltijd en de eerste avondbijeenkomst met het team was het dan ook tijd om naar bed te gaan.
De volgende ochtend stond in het teken van de welkomst ceremonie die onze partnerorganisatie Children of the Dawn voor ons had georganiseerd. Het weerzien met de locale hulpverleners was hartverwarmend na de lange periode die er door de pandemie tussen heeft gezeten. Na een optocht door het stadje onder begeleiding van enthousiast gezang en gedans werden we uitgenodigd bij het huis van een van de chiefs van deze regio. Daar werd het team verwelkomd, zijn over en weer de intenties voor deze week uitgesproken en hebben een aantal kinderen die door Children of the Dawn worden geholpen hun danstalenten laten zien. De sfeer zat er meteen goed in!
De rest van de dag stond in het teken van het voorbereiden voor de eerste missiedag. Medicatie uitzoeken, tellen, uitzetten, tassen verdelen en op zoek naar de laatste missende middelen in het stadje. Ondanks het feit dat 2 koffers van missieleden niet zijn aangekomen hebben we alles op volle sterkte aanwezig nu, het team is er klaar voor!!
Zondag 25 september, dag 2
Eindelijk was het zover, de eerste echte checkdag.
Vroeg uit de veren, met zijn allen de bussen volgeladen en na een uur lang over een “bumpy road” gereden te hebben kwamen we aan bij onze eerste lokatie, Bavumile Primary and Secondary school in lokatie Masakala.
Onze poging om het ijs wat te breken met hink-stap-sprong slaagde niet helemaal, de helft van het team ging enthousiast van start maar er waren maar een paar kinderen dapper genoeg om ons voorbeeld te volgen, het bleek nog wel erg spannend zo’n bus vol met onbekenden.
De lokatie was een mooie grote nieuwe school met veel lokalen tot onze beschikking omdat er vandaag geen les werd gegeven. Als klap op de vuurpijl een speciaal gehuurd toilet voor het team, wat na elke sanitaire stop opnieuw gereinigd werd en voorzien van nieuw water in de stortbak.
Na de opening in de kring gingen we van start en hebben we in een aantal uur 139 kinderen onderzocht, ze waren in het algemeen goed verzorgd en we kwamen geen grote medische problemen tegen. Wel waren er een aantal kinderen die licht verstandelijk beperkt leken en waar tot op heden geen extra hulp was. Een kind had zelfs met een licht spastische linker arm/been, dan valt wel op dat er in het leven van zo’n kind nog niemand dit heeft gesignaleerd en dus ook nog nooit gekeken is of er extra ondersteuning nodig is, terwijl ze wel naar het ‘consultatiebureau’ geweest zijn.
We werden geassisteerd door gepensioneerde “nurses” in vol ornaat met alle strepen op hun epauletten die aangeven hoeveel ervaring ze hadden, variërend in leeftijd van 67 tot 85 jaar. Sommigen gingen vol verve van start met het geven van gezondheidsvoorlichting aan de moeders en hielden goed in de gaten of alles wel liep. Zodra er wat mutsjes werden uitgedeeld aan de gecheckte kinderen ontstond er een run om ook een gebreid mutsje te bemachtigen dus we moesten uitkijken niet meteen alles kwijt te zijn.
De meeste kinderen lieten zich gemakkelijk onderzoeken hoewel er ook wel kleintjes bij waren die al die witte dokters wel erg eng vonden en flink begonnen te huilen. Naast onze medische check was er ook ruimte voor gezondheidsvoorlichting. Met veel enthousiasme heeft een lokale mama zich gestort op het lesgeven over tandenpoetsen.
Het gros van de kinderen was hier goed gekleed en verzorgd, toen we dit zeiden tegen een van de mensen was zijn antwoord dat hij daar heel blij mee was. Zoals hij zei: ”als de kinderen groeien dan groeien wij”.
Maandag 26 september, dag 3
Dag 3: Mahlubi
Vandaag stond de tweede lokatie op het programma: Mahlubi Primary School. Hier zullen we twee dagen achter elkaar checken. De lokale partnerorganisatie Children of the Dawn heeft van te voren kinderen geselecteerd die wij in ieder geval moeten checken en ook de triage gedaan welke kinderen vandaag eerst moesten. Een goed werkend systeem waar we heel blij mee waren!
De school zelf was goed onderhouden en er was goed nagedacht over de indeling van de klaslokalen voor ons team. Nadat we getuigen waren van de hartverwarmende dagopening van de school met veel gezang en gedans, was het tijd om het carrousel op te starten. Meteen viel op dat we vandaag veel kinderen zagen met verstandelijke beperkingen, ontwikkelingsachterstand en neurologische uitval. We zijn blij dat deze kinderen nu goed op de radar zijn zodat er voor goede ondersteuning gezorgd kan worden. Naast de nodige keelontstekingen, longontstekingen en ontzettend veel worminfecties blijven de huidaandoeningen veel voorbijkomen. Hoewel er in tegenstelling tot vorige keer weinig schurft wordt gezien, is ringworm veel aanwezig, en werden er meerdere kinderen mer vitiligo gezien (een pigmentstoornis waarbij de huid wit verkleurd).
Ook aangrijpende casussen kwamen voorbij. Zo was er een meisje met HIV waarvan de moeder dit voor het kind verborgen had gehouden vanwege het taboe dat hier nog steeds op rust, en een jongen met een depressie na het verliezen van zus en moeder, waarschijnlijk ook aan HIV. Duidelijk is hierbij meteen het belang van onze samenwerking met de social workers hier!!
De nurses zijn weer de hele week onze steun en toeverlaat tijdens het checken. Na een briefing door één van de mcc teamleden aan het begin van de dag wordt iedere MCC arts gekoppeld aan een nurse, waarna zij de hele onze vragen vertalen naar het Xhosa, de moeders informeren over gezonde voeding en hygiëne en uitleg geven over de voorgeschreven medicatie. Op hun epauletten is te zien welke aantekeningen zij gehaald hebben door de jaren heen, ieder kleurtje stond voor een andere specialisatie die ze hadden afgerond. Een bak met waardevolle kennis aan boord dus!
Niet alleen zijn we zelf hard aan het werk, ook worden gedurende de week de lokale hulpverleners getraind om het werk uiteindelijk over te kunnen nemen. Vandaag zijn daar mooie stappen mee gemaakt bij het registreren, het wegen en meten en het bloedprikken.
Naast de serieuze taken was er uiteraard ook tijd voor een spelletje handjeklap met de oudere kinderen, hoofd-schouders-knie-en-teen met de kleintjes en een gezamenlijke maaltijd met het hele team na afloop. Bij terugkomst werd de apotheek geteld en aangevuld, werd de dag geëvalueerd en alles klaargemaakt voor morgen. Al met al een geslaagde dag voor het missieteam!!
Dinsdag 27 september, dag 4
Vanmorgen weer aangekomen op dezelfde lokatie als gisteren. De start van de dag was nog mooier dan gisteren omdat we heel vroeg waren en we volop spelletjes konden doen met de kinderen. Janske tekende een mooi hink-stap-spring parcours met veel uitdagingen en nadat het eerst wel een paar keer moest worden voorgedaan gingen de kinderen daarna vol enthousiasme van start en was er volop lol. Aan de andere kant waren Renske en Nadia lekker aan het voetballen met een lading kids.
De dagstart van de school werd een combinatie van liedjes gestart door de kinderen met zang/dans waarbij wij en de nurses enthousiast meededen en ook hen hoofd-schouders-knie en teen hebben aangeleerd tot grote hilariteit.
Toen we begonnen met de carrousel liep het snel door en kwamen we weinig grote gezondheidsproblemen tegen. Om 11.00 leek de wachtrij al weggewerkt. Omdat het natuurlijk zonde zou zijn als we zo weinig kinderen zouden zien hebben we Nandipha met de bus en de chauffeur erop uit gestuurd verder het gebied in om te kijken of ze nog meer kinderen kon vinden die baat zouden hebben bij een onderzoek.
Toen ze terugkwam was ze met een Gogo (grootmoeder) van 87 jaar die zorgde voor maar liefst 15 kinderen. Bij hen was duidelijk te zien dat ze heel arm waren en in slechtere conditie. We hebben Gogo voorzien van extra kleding en mutsjes/omslagdoeken en het hele stel is apart genomen om ze eerst een goede maaltijd te geven. Zij gaan ook de komende weken benaderd worden door Nandipha (de social worker van Children of the Dawn) om te kijken hoe we deze oma kunnen ondersteunen.
Onze laatste patiënt van de dag was een jongen van bijna 16 die eigenlijk alleen kwam als begeleider van zijn 2 jarige broertje. Het viel de nurse die vertaalde op dat hij erg bleek was en zij vroeg door en toen bleek hij zich ook moe en duizelig te voelen sinds 2 weken.
Vervolgens hebben we hem onderzocht en bleek er sprake van ernstige bloedarmoede zodanig dat we hem meteen hebben doorgestuurd naar het ziekenhuis. Benieuwd zijn we wat er met hem aan de hand blijkt te zijn. Hoewel we in aantal wat minder kinderen hebben gezien dan de voorgaande dagen waren hierbij wel de kinderen waarbij we echt het verschil kunnen maken.
Woensdag 28 september, dag 5: Luxeni
Alweer de vierde dag checken met het huidige team, en het was een ontzettend geslaagde dag!
Vandaag waren we in Luxeni, een dorpje net wat verder van Matatiele, waar de dirtroad ons heen leidde. Meteen was duidelijk dat de omstandigheden hier een stuk minder goed waren dan op de voorgaande lokaties. Zo waren er geen water voorzieningen in de school (niet om te drinken maar ook niet om handen te wassen) en waren de gebouwen in matige staat. De rijen met wachtende ouders en kinderen waren echter groot, dus na het opzetten van het carrousel gingen we gauw aan de slag!
In betrekkelijk korte tijd hebben we veel gezinnen met kinderen behandeld. De sfeer zat er goed in, er werd hard doorgewerkt en de samenwerking met het gehele team liep op rolletjes. Naast ons eigen carrousel was vandaag het health department ook op volle kracht aanwezig met Family planning, tuberculose testen, hiv testen en vaccinaties. Ook home affairs was aangesloten waar volwassenen hun ID-kaart konden aanvragen. Omdat we dicht bij de grens met Lesotho zitten was hier veel vraag naar.
Het feit dat deze omgeving op sociaal-economisch gebied meer achtergesteld is, was op medisch gebied terug te zien in onder andere de toename van scabies (schurft) ten opzichte van andere dagen, veel kinderen met bloedarmoede door slechte voeding en meer longontstekingen. Maar waarin de armoede het meest naar voren kwam was de enorme hoeveelheid kinderen per gezin, waarbij er vaak te weinig geld was voor voldoende kleding en eten. Ook voor ons als team was dit af en toe indrukwekkend om te zien.
Het meest aangrijpend was een grootmoeder van 84 jaar die met 2 kleinkinderen (één op de rug gebonden) naar de check was komen lopen. Naast dat zij medisch gecheckt werden, kregen zij van ons wat schone kleding en kregen de kinderen een knuffelbeest. De emotionele reactie die hierop volgde bij zowel grootmoeder als de kinderen was overweldigend. Zoveel dankbaarheid voor zo’n klein gebaar, dat maakt dat we voelen dat we op de juiste plek aan het werk zijn!
Donderdag 29 september, dag 6
Luxeni
Vandaag voor de tweede keer naar Luxeni waar we al om 07.20 present waren. Er zat al wel een grote groep te wachten voor het maken van een ID maar voor ons was nog maar een beperkte groep kinderen aanwezig. Wellicht dat het onweer/ de regen van vannacht meespeelde maar het kwam wat langzaam op gang vandaag.
We hebben in een kring weer de dag geopend en er werd al snel gedanst, het meedoen daarin van ons leidde tot grote hilariteit. We gingen daarna enthousiast van start en het druppelde langzaam door tot we om 11.00 ongeveer 75 kinderen hadden gezien. Toen hebben we Nandipha met de bus op pad gestuurd om te kijken of er in de buurt nog meer kinderen waren die baat konden hebben bij een check. Daarop werden juist de nog veel armere gezinnen gebracht die net iets verder weg woonden.
Vandaag opvallend veel kinderen maar ook jongeren gezien met ernstige handicaps. Meestal ten gevolge van zuurstofgebrek bij de geboorte. Gelukkig worden kinderen als deze niet verstoten zoals in veel landen nog wel gebeurt en zorgen de mensen zo goed mogelijk voor ze . Maar door de armoede en gebrek aan begeleiding krijgen de kinderen vaak forse contracturen/spasmen die weer pijn geven en zijn hulpmiddelen zoals rolstoelen dun gezaaid.
Hopelijk kunnen we voor enkele van die kinderen daar toch een verschil in maken door iets te regelen zoals een rolstoel of medicatie/behandeling voor de spasmen.
Er waren ook een aantal gezinnen waarin de kindjes aardig wat schurft bleken te hebben. Indrukwekkend was het verhaal van een jongen van inmiddels 23 die doof was, blind zou worden en enorme afwijkingen aan de wervelkolom had waardoor hij heel scheef liep en daardoor weer problemen met de spieren in de voeten/enkels . We proberen ook voor hem om meer hulp in te schakelen.
Er zijn weer veel kledingstukken, mutsjes en Nijntjes uitgedeeld waar mensen verrast en dankbaar voor waren.
Een klein gebaar leidt zo tot veel blijdschap.
Morgen alweer de laatste checkdag en onze afscheidsbijeenkomst met het team hier. De tijd vliegt!
Vrijdag 30 september, dag 7
welitsha
Vandaag was de laatste dag checken voor het Matatiele missieteam. Een kleine warming-updans voor we de bus in gingen en toen over de dirtroads naar een nieuwe lokatie: Zwelitsha. Na een week samengewerkt te hebben is te merken dat iedereen goed op elkaar ingespeeld is. Binnen een mum van tijd was alles opgebouwd, zat iedereen klaar en konden we om 8u van start. De sfeer was goed, het team efficient en zo hebben we vandaag het totaal aantal gecheckte kinderen deze week naar 885 kinderen gekregen. Een aantal waar we, zeker gezien de hoeveelheid kinderen met een actuele zorgbehoefte, tevreden over kunnen zijn.
Er waren veel worminfecties en opnieuw sociale problematiek. Hoewel de omgeving vandaag afgelegen was en de school waar we zaten het minst ontwikkeld van alle scholen, waren er ook positieve verrassingen. Zo hadden vandaag relatief weinig kinderen last van cariës (tandbederf) en was er naast de school een moestuin waar onder andere wortels werden verbouwd voor de kinderen. Een frustratie voor het team was de samenwerking met het health department, die helaas wel aanwezig waren maar niet de benodigdheden bij zich hadden om de vaccinaties te geven of kinderen te testen op HIV of tuberculose. Zij verwezen door naar de NGO’s die dit in de regio ook soms zouden doen. Weer een teken dat het bestaande zorgsysteem hier in bepaalde opzichten niet goed werkt en dus de aanwezigheid van organisaties als MCC noodzakelijk is.
Nadat de laatste families gezien waren en de laatste stickers waren uitgedeeld, was het tijd om af te ronden. En zoals altijd op een laatste dag was het definitief afsluiten van dit laatste carrousel toch even een gek gevoel. Ons team, de gepensioneerde nurses, de medewerkers van Children of the Dawn en MAMAS, de vrouwen die voor ons kookten tijdens de check dagen, iedereen heeft zijn/haar uiterste best gedaan deze week om de missie tot een succes te maken, en de saamhorigheid was zo goed voelbaar vandaag.
Terug in ons guesthouse hebben we alle medische apparatuur schoongemaakt, de medicatie geteld en de tassen voor de volgende missie ingepakt. Daarna was het tijd voor de slotceremonie! Alle lokale medewerkers waren uitgenodigd voor een pizzaparty. Na een drankje en lekkere stukken pizza (die vakkundig werden verzameld en in tasjes mee naar huis gingen voor later), werd iedere medewerker één voor één naar voren geroepen voor het uitreiken van hun certificaat. Van de nurses kregen wij op onze beurt een gebed voor een behouden terugreis. Na een laatste afscheidsdans en de nodige knuffels was het tijd afscheid te nemen.
Een intensieve, waardevolle, bijdragende, leerzame en dankbare week met een fantastisch team. Tevreden en voldaan naar huis met genoeg inspiratie en positieve energie om door te geven aan de volgende missies. Tot dan!
