Missieblog Zuid-Afrika Letcee 2019
Dag 1 Zondag 22 september
Na een goede nachtrust, waar we na een lang reis allemaal aan toe waren, begon onze eerste missiedag met een rustig zondagsontbijtje. De avond ervoor hadden we Kitso ontmoet. Zij is van de organisatie Letcee, ondersteund door de mama’s en zal ons helpen bij deze missie. Onder het genot van een heerlijk butternutsoepje met carrotcake toe (bereid door onze privé kokkin Debbie), werd de weekplanning en onze verwachtingen besproken.
Vandaag hebben we het plaatselijke ziekenhuis in Greytown bezocht. Een verpleegkundige met 2 streepjes op haar board leidde ons rond. Op verzoek en na enige toestemming mochten we ook een kijkje nemen op de kinder- en verloskundeafdeling. We keken onze ogen uit: er waren verschillende afdelingen en alles zag er netjes en verzorgd uit. Er was bijvoorbeeld een afdeling voor kinderen met brandwonden (met de moeder al slapend onder het bed), een isolatiekamer en een kraamkamer (waar 2 min geleden nog een moeder bevallen was). Ook was er een kamer waar kersverse moeders nog 3 dagen met hun kind mochten blijven en daar voorlichting kregen over voeding en verzorging. Er waren zelfs monitors bij op de high care- en couveuseafdeling. Tevens hingen er aanplakbilletjes voor het propageren van borstvoeding, handdesinfectie en gratis condooms.
Na de rondleiding gingen we met zijn allen boodschappen doen; een hele belevenis met 11 vrouwen en 1 man. Als bedankje van Kitso namens Letcee werden we getrakteerd op een overheerlijke lunch bij theetuin Tranquility. Een plek met prachtig uitzicht en zelfs een doolhof, waaruit alle teamleden gelukkig heelhuids zijn ontsnapt.
Zoals Marlies opmerkte; dit voelt nog helemaal niet als ontwikkelingswerk. Hier kwam ’s middags gelukkig verandering in. Alle dozen en tassen werden uitgepakt, de spullen geordend en medicatie geteld. Naast pillen, verband en ander medische spullen was er onder andere een doos vol gebreide mutsjes, stickers voor een hele stad, tandenborstels en een berg kleine cadeautjes. Een grabbelton voor deze presentjes werd met veel enthousiasme gefabriceerd. Kortom; een goede voorbereiding voor onze eerste missiedag in Potspruit.
Dag 2 Maandag 23 september: ‘Potspruit’
Poe, dat was een vroege wake-up, half 6 de wekker! En wat was het koud en regenachtig; van 30 graden in de zon, naar 12 graden bibberend op ons balkon. Maar dat mocht de pret niet drukken, ondanks dat waren we allemaal opgewonden voor de eerste echte missiedag.
Het busje werd ingeladen met ons en alle spullen en daarbij kwamen ook nog de gepensioneerde verpleegkundigen die ons gingen helpen met vertalen; een gezellige bende! Eenmaal in Potspruit hadden we schoollokalen tot onze beschikking i.v.m. een schoolvakantie, dat kwam goed uit. Drie lokalen werden geïnstalleerd voor de verschillende stations. Een station voor registratie, een voor wegen en meten, een bloedprik-station, een dokterspost, een apotheek en niet te vergeten de tandenpoetsles-station.
Eerst gebeurde er nog niet zoveel, maar ineens kwamen er stromen kinderen vanuit alle hoeken en uit een taxibusje. Het checken kon nu echt beginnen. Samen met een goede samenwerking met de locals ging het logistiek ook best aardig. Voor de kinderen probeerden we er tussendoor nog een spelletje van te maken met een grabbelton na het bloedprikken, stickers bij de apotheek en wat bellenblazen ter afleiding.
Er kwamen soms wel 5 kinderen per ‘caretaker’ wat vaak niet de ouder was, wat de anamnese soms lastig maakte. We hebben kinderen met wormen, wat schurft, veel loopneuzen en hoestjes, eczeem, bloedarmoede en ondervoeding gezien. Ook hebben we viermaal een verwijzing gemaakt en dit opgepakt met de kliniek. Zo was er bijvoorbeeld een kindje met een oogafwijking, wat amper zicht had en waar een pupilverschil bij te zien was. Deze werd verwezen naar een neuroloog.
De vrijwilligers die er afgelopen jaren bij waren, merkten op dat er al echt een verbetering bij de kinderen was te zien ten opzichte van de vorige missie. Er was een betere hygiëne, kinderen zagen er netter uit, er kwamen meer ouders mee met de kinderen en ze namen hen ook vaker mee naar de kliniek als ze ziek waren of huidproblemen hadden. Maar alsnog was er genoeg werk te doen. Gezien het zo koud was, waren de kinderen maar al te blij met de gebreide mutsjes en vestjes die we hadden. De lunch om 2 uur kwam als geroepen en vervolgens kregen we nog een tour langs de huisjes, om een indruk te krijgen van de leefomstandigheden waar ze wonen.
In totaal hebben we vandaag 112 kinderen gescreend. Kortom; we kunnen terugkijken op een geslaagde eerste missiedag. Op naar nummer 2, tevens ‘Heritage Day’!
Dag 3 Dinsdag 24 september: ‘The Barracks’
Vandaag waren we dichtbij: met het busje reden we naar een sloppenwijk in Greytown zelf. Onderweg zagen we al wat meisjes met gekleurde kralenkettingen, rokjes en jasjes. Voor deze speciale Heritage-day? De locatie was een stuk beter dan gister: er was een warm, schoon schoollokaal (voor de doktersruimte) en een partytent opgezet (voor de registratie en wegen/metenpost). Ook kwam er een pick-up voorrijden vol met stoelen: vandaag kon ten minste iedereen zitten!
Voor we aan het werk gingen was er een meeting, waar Kitso (lokale contactpersoon van Letcee) ons toesprak. Heritage day betekende onder andere laten zien dat je trots bent op je afkomst. We maakten een grote kring hand in hand met alle vrijwilligers; MCC en de locals, een groep van bijna 40. Vervolgens zette 1 van de nurses het Zuid-Afrikaanse volkslied in en volgde het ene lied na het andere. Tot onze grote verrassing stapte een van de ‘retired nurses’ de kring in en ging dansen en klappen. De een na de andere dame deed haar dansje, de heupjes werden geschud en wij de kring in getrokken. Stonden we dan als stijve Hollanders en keken elkaar aan of we een Hollands liedje met een dans kenden, maar kwamen helaas even niet verder dan hoofd-schouders-knieën-teen… Schaam schaam.. Hoogste tijd dan maar om aan het werk te gaan! Eind van de dag volgde er nog meer entertainment: We kregen een optreden van de kinderen! Het ene meisje kon het been nog hoger omhooggooien dan de ander en de jongens waren ook zeker indrukwekkend, het leken net MTV-clips.
Gezien de goede ruimte en betere samenwerking onderling liep de carrousel een stuk gestroomlijnder. Echter schrokken we van de af en toe heftige casussen… veel alcoholproblematiek bij ouders, verwaarloosde kinderen, vieze geinfecteerde schurftwonden tot in de bilnaad toe. Een begeleidster van een weeshuis met 15 kinderen waarvan ze amper info of zelfs namen had en kinderen al lange tijd aan het hoesten waren, tuberculose? Of een jongen van 11 met HIV waarvan aan het uiterlijk al duidelijk was dat zijn behandeling niet goed was op het moment. Erg fijn dat we een goede lokale counselor voor HIV/TB hadden waar we meerdere gezinnen naar toe konden sturen om een en ander te laten checken en op te volgen. Daarnaast waren er vandaag ook een mobiele oogkliniek en social workers beschikbaar.
In totaal 118 vandaag kinderen gechecked, en hoewel dit in de stad was, was deze armoede misschien wel schrijnender dan de lemen hutjes op het platteland gister.
De evaluatie/reflectie met het team eind van de dag was dan ook vrij eensgezind: de highlights waren toch wel het dansen/zingen (Yvonne: “dit is nou wat ik bij Afrika verwacht!”) en dat aantal lokale stagaires/vrijwilligers erg snel dingen oppikten en van toegevoegde waarde om alles zo soepel mogelijk te laten verlopen. Eentje heeft het bloedprikken zelfs al onder de knie. Als moeilijke dingen en verbeterpunten werden een aantal opvallend schrijnende casussen en de sociale problematiek genoemd. Ideeën hoe ermee om te gaan en deze families te vervolgen. Sowieso is het signaleren alleen al belangrijk. Om half 7 kwam Debbie (onze cateraar in het guesthouse) ons verwennen met een echte Zuid Afrikaanse maaltijd: Bobotie met pudding toe… smullen, ja die kilootjes vliegen eraan zo.
Als jullie je verder afvragen wat we ’s avonds doen: Sowieso wordt de voorraad aangevuld, foto’s bekeken en gedeeld, alle gegevens van de kinderen ingevoerd voor statistiek en follow-up en een lijst gemaakt van speciale casussen die vervolgt worden of verwezen. Dit keer werden er ook nog volop Nederlandse nummers gezongen tot groot plezier van Kitso en onze Zuid-Afrikaanse gasten.
Dag 4 Woensdag 25 september 2019: ‘ Muden’
Weer vroeg op pad met een bus vol retired nurses, local staff, Hollandse zusters en dokters en niet te vergeten 2 well trained members of MCC. Na een uur rijden kwamen we in een prachtige vallei waar we ondanks de koude wind toch de bus uit zijn gegaan. Nadat alle locaties waren bepaald weer onze gezamenlijke opstart in de kring. Maar waarom zit Erica ineens huilend op haar knieën midden in de kring? Zij is toch de grootse Zulu strijder onder ons? Gelukkig, het blijkt het begin van het Nederlandse optreden over een zigeunermeisje waarmee we na onze afgang van gisteren keihard terugslaan. We doen 1 keer voor hoe je op ‘lalalalala’ moet bewegen en voor het weten is het een dansende massa. We vergeten bijna dat we hier zijn om te werken. Snel aan de slag dus. Ze zitten al op ons te wachten en dat doen ze de hele dag, totdat we besluiten dat we de volgende dag terug zullen moeten komen om aan de grote vraag te voldoen, de stroom blijft maar komen…
We hebben vandaag bijna 200 kinderen gecheckt. Redelijk wat scabies, oog- en oorpijn maar ook enkele bijzondere casussen zoals forse O-benen (vitamine D tekort?), flinke klieren in de hals en forse navelbreuken … het meest opvallend was wel de grote hoeveelheid gaatjes bij de kinderen. Niet verbazend als je langs de wachtrijen bijna blijft plakken aan de kleverige lolly’s die de kinderen hebben. Helaas deze keer geen tandarts aanwezig, dus die zouden we de volgende keer graag zelf meenemen. In dit gebied met suikerriet geen overbodige luxe.
Rond 5 uur helpen we onze 70+ zusters in de bus, hoewel die nog een stuk frisser lijken dan wij. We liggen er af en gaan vol gas terug naar de basis, voor voedsel, schoon toilet (hadden we al verteld hoe de toiletten op de locaties zijn?), de debriefing, invoeren gegevens en aanvullen medicijnen. Een goede dag, we kennen een beetje elkaars sterktes en gevoeligheden en worden steeds meer team samen met de locals.
Dag 5 Donderdag 26 september 2019: ‘Muden 2.0’
Een nieuw record is verbroken; we hebben vandaag maar liefst 323 kids gecheckt. Er was vanmorgen dan ook geen tijd om uit te slapen. Om 6:30 uur stond onze privéchauffeur Nkomo al op de stoep om ons wederom naar Muden-Ntanyanya te vervoeren. Gister was er namelijk zo’n grote opkomst dat we de laatste 50 gezinnen moesten vragen om vandaag weer terug te komen. Deze zaten vanmorgen om 7:30 uur al netjes op ons te wachten. Geen tijd voor onze dagelijkse ochtenddans, we konden meteen aan de bak.
In Muden hebben we veel kinderen met schurft, tandproblemen en bloedarmoede gezien. Daarnaast aardig wat stof-gerelateerde klachten als jeukende of geïrriteerde ogen en verstopte neuzen, niet gek want wij zijn inmiddels ook flink aan het niezen en proesten van al dat stof. HIV en TB was ook weer orde van de dag vandaag.
Een dagdeel later waren alle kinderen gecheckt en konden we gelijk door naar onze volgende bestemming: Muden-Elangeni. Een aantal zuchten en kreten toen we zagen hoe lange rijen er al stonden… Hoe gaat dit ooit lukken voor het donker? Gelukkig waren Karien en Michiel al voor ons uit gereden, zodat zij alvast een begin konden maken met de inschrijvingen.
Om half 3 konden we in de schoolbanken plaatsnemen voor de lunch, waar we hard aan toe waren. Nog een paar uurtjes! Marlies werd nog ingezet als deskundige om een kind met astmaklachten goede puff-instructies te geven. Zijn oma was hier zo van overdonderd, dat ze vergat om de rest van de medicijnen bij de apotheek op te halen. Gelukkig was Shirley nog in goede conditie om achter haar aan te rennen, had Kitso een harde stem en was er een luide claxon in de buurt.
Het was een drukke dag, maar door goed teamwork tussen de MCC’ers en medewerkers van Letcee liep alles op rolletjes. We zijn steeds meer op elkaar ingespeeld. Toen de zon al bijna onder was, stapten we dan ook met een voldaan gevoel de bus weer in. Het dagelijks gebedje in de bus door Nkomo had geholpen, ook nu kwamen we weer veilig in het guesthouse aan. Terugkijkend op een geslaagde dag. Op naar de laatste van deze week; times flies when you’re having fun! En respect voor onze gepensioneerde zusters; ze kunnen vertalen als de beste en het werkwoord ‘klagen’ staat niet in hun woordenboek.
Dag 6 Vrijdag 27 september 2019: ‘Thulini’
Zo druk als het gister was, zo rustig was het vandaag. Op ons gemakje konden we alles klaarzetten, uitleg geven aan alle verzorgers en de kinderen goed onderzoeken. Ook wel eens lekker!
We zaten weer in een schooltje, dit keer een stevig gebouw (gister zijn er nog wat leden van de trap afgegleden). Bijna 100 kinderen zijn vandaag gecheckt. Opvallend goede gezondheid ten opzichte van voorgaande dagen. Een stuk minder schurftlotion, ijzertabletten en antibiotica ging eruit. Kennelijk worden de tanden in Thulini goed gepoetst, de tandartsverwijzingen waren minimaal.
Laatste dag, dus de tas met kleertjes moest leeg: ondanks de hitte vandaag – zoals het weer in Zuid Afrika hoort te zijn (28 graden) – werden de felgekleurde mutsjes op de blije bolletjes gezet en de laatste T-shirts en broeken uitgedeeld. Als dank kregen we een grote glimlach terug.
De geur van de braai was tijdens het checken al te ruiken, en rond 12 uur werd het laatste kind nagekeken en konden we langzaamaan gaan opruimen. Iedereen werd verzameld in een grote kring voor de afscheidsceremonie. Traantjes werden weggepinkt, speeches gehouden en alle vrijwilligers kregen een Hollands tulppotlood ‘with love’ en een mooi certificaat uitgedeeld. Ook de community Health Department werd in het zonnetje gezet, bijzonder om te zien dat zij er ook waren deze week. Op deze manier straalden we het belang van gezondheid uit naar de dorpelingen en dat er een samenwerking is tussen local Health en MCC.
Uiteraard moest er ook een klassenfoto worden gemaakt, tot veel hilariteit met de zelfontspanner, zodat Michiel ook een keer op de foto kon. Het gezang van de zusters mocht niet ontbreken, met nogmaals een laatste – een zeer zuiver klinkend – gospelgezang. We konden gaan tafelen, nog een echte Afrikaanse maaltijd: braai met maispap, eten met de handjes. Iedereen werd een aantal keer overspoeld met knuffels, nu echt voor de laatste keer met zijn allen de bus in. Helaas zonder Kitso, die gaat even uitrusten voor de volgende missie naar Matatiele, waar ze samen met Jankina heen gaat: respect!!
Dit schrijvend kijken we terug op een nuttige, leerzame, energieke en waardevolle week. Een team die als snel op elkaar was ingespeeld wat zorgde voor een prettige sfeer. Zonder elkaar (MCC en Letcee) hadden we nooit zoveel voor elkaar kunnen krijgen voor de kinderen die we hebben gezien. Mission completed! Fijn weekend!
Marleen en Rosan
