Missieblog Oeganda Oyam 2022
Zondag 17 jul 2022
Na ons eerste nachtje slapen in Brownstone hotel start de eerste helft van de groep met een uitgebreide verkenning van de omgeving. Daarna heerlijk ontbijt met vers fruit en eieren. Met een volle maag kunnen we goed aan de slag. Missie spullen ordenen, tellen, uitzoeken…
Een eerste medisch cultuurverschil blijkt: ons spaarzame antibiotica gebruik in Nederland past niet in de lokale situatie en dus heeft de lokale partner de vrijheid genomen om van veel antibiotica het vijfvoudige te leveren. Laten we hopen het niet nodig te hebben!
Daarna ontmoeten we ons lokale partner: Link To Progress, en spreken we de details van de missie door. Ze waarschuwen ons voor kinderen met beperking door cerebrale malaria die we zullen zien en de toename van ondervoeding door de droogte. Er lijkt in ieder geval genoeg te doen!
We sluiten af met een prachtige wandeling door de omgeving.
Apwoyo bino in Uganda!
Dag 1, maandag 18 juli 2022
MCC Angels rocking and rolling op het Loro health centre! Om 11:00 was het carousel opgezet, waren de vertalers verdeeld en de kennismakingen afgerond dus we kunnen beginnen. Er zitten direct al zo’n 50 kinderen te wachten dus voor niets zijn we niet gekomen. Ontzettend veel anemie, malaria en ondervoeding komt voorbij. Waarbij er eentje zelfs met spoed naar een ziekenhuis wordt gebracht achterop een motor. Dat is nou eenmaal de snelste optie hier.
Het werken met LTP en de vertalers van het Loro Health Centre is super fijn, soepel en gezellig. Helaas moeten we 60 kinderen vragen morgen terug te komen maar toch hebben we 170 kinderen kunnen checken en heel vaak helpen.
Super voldaan zitten we nu terug in de bus, morgen werken we verder voor een gezonder Afrika!
Dag 2, dinsdag 19 juli 2022
Het enthousiasme voor ons medical camp, zoals de lokale partner het noemt, is zo groot dat de eerste moeders met kinderen gisteravond al naar de health centre zijn gekomen en daar hebben geslapen. Dit om vanochtend maar als eerste in de rij te staan. En misschien nog niet eens zo gek want na 150 inschrijvingen moeten toch nog 100 kinderen teleurstellen en vragen een andere dag terug te komen. Alleen de echte zieke kinderen laten we later op de dag nog door.
Het meten en wegen gaat echt ontzettend vlotjes vandaag en voor de lunch is iedereen gemeten. Super fijn want dan hebben we weer handjes vrij want er is nog veel te doen. Gelukkig weten we ook tijd te maken voor een wat langer gesprek als het echt nodig is en spreekt Iris met LTP samen lang met een alleenstaande moeder met een zoontje met het syndroom van Down. Oplossen kunnen we dit helaas niet maar ook aandacht en uitleg kan heel helpend zijn.
De District Manager komt vandaag ook een kijkje nemen. Deze kinderarts van oorsprong is erg onder de indruk van wat er gebeurt. Mochten we dit op plekken in zijn district ‘in the field’ willen doen, we hebben volledige toestemming.
We sluiten de dag of met verdiende soda’s en biertjes bij een Afrikaanse maaltijd!
Dag 3, woensdag 20 juli 2022
Op weg naar het ziekenhuis proberen we nog even ergens een thermometer op de kop te tikken, best handig namelijk gezien de hoeveelheid malariaverdenkingen die we zien. Helaas… Als we aankomen bij de Health Clinic zitten er al nagenoeg 300 kinderen te wachten. Hier wordt een wachtrij wel heel concreet gemaakt. Maar mopperen doen de moeders niet, ook niet als ze als allerlaatste (na 9 uur wachten) aan de beurt zijn. Het aantal kinderen wat we zonder ‘interventie’ (dit Nederlandse zorg management woord voelt hier minder op zijn plaats) naar huis mogen sturen is voor elke MCC dokter op een hand te tellen. Maar als het dan zo is dan is zo’n Ugandese volle glorie ook een feestje om na te kijken.
We starten de dag deels met spelen met de kinderen. Er moet toch gestart worden met stap 1 van het carrousel dus in de andere onderdelen is het nog rustig. Daarna draaien we op vol tempo door. Het volgende moment van rust wordt niet gebruikt om te spelen maar om de administratie bij te werken, niet alles gaat hier anders dan in Nederland blijkbaar…
Ik ben onder de indruk hoe de moeders, grootmoeders, tantes en soms buurvrouwen geduldig met de kinderen zitten te wachten en ze laten slapen of wat spelen. Zoals een van de missie leden het verwoordde: het is heel mooi om te zien hoe overal ter wereld de meeste ouders gewoon het beste willen voor hun kind. De mogelijkheden om dat ‘beste’ in te vullen zijn per deel van de wereld natuurlijk wel heel verschillend. Maar voor vandaag hebben wij in ieder geval het gevoel dat we het voor 200 kinderen wel weer wat beter hebben gemaakt!
Dag 4, donderdag 21 juli 2022
Het fijne van ergens een week zijn is dat je aan het begin van de week ook mensen terug kan laten komen. Voor een drietal kinderen kunnen we het ingezette beleid evalueren en zo nodig aanpassen. Dat laatste wil meestal zeggen verwijzen naar het ziekenhuis. Van drie kinderen die we deze week verwezen hebben krijgen we in de loop van de dag te horen dat ze in de kliniek aan het opknappen zijn, goed bericht! Helaas hebben we vandaag en morgen deze speelruimte niet meer.
Bij aankomst bij de clinic zitten er weer ruim 200 kinderen klaar om gecheckt te worden. We bouwen snel op en gaan aan de slag. Opvallend genoeg zijn vandaag aanzienlijk meer kinderen in een redelijke voedingstoestand. Als top voorbeeld een moeder met 6 kinderen waarvan de laatste twee een tweeling. Alle 6 goed gevoed en de tweeling goed genietend van de moedermelk. Ook het gemiddelde Hb ligt vandaag wel wat hoger. Veel kinderen geven als belangrijke klacht hoofdpijn aan. Als je verder na vraagt wat ze op een dag drinken zeggen ze ‘heel goed, wel 1 of 2 koppen’. Ondertussen weten onze vertalers wel wat ze dan mogen uitleggen maar hier is nog wel wat winst te behalen. Hoewel een moeder me ook pijnlijk duidelijk maakt hoe ingewikkeld die boodschap is als je water bij een boorput moeten halen een heel eind verderop…
Vandaag voor het eerst twee keer een zonnebril voorgeschreven. Een keer voor een kindje wat al 1 jaar dexamethason oogdruppels gebruikt. Op advies van Anjo probeer ik moeder en kind uit te leggen dat die druppels niet goed zijn voor langdurig gebruik en dat ze het nu langzaam moet afbouwen naar stop. De klachten zullen eerst wel wat meer worden maar uiteindelijk is het beter. Ik hoop maar dat dit over komt. Het tweede kindje heeft een jaar geleden een steen tegen het rechter oog gehad. Toen is er niet veel aan gedaan en helaas is ze nu blind aan die kant. Om het linker oog extra te beschermen krijgt ook zij een zonnebril mee.
Eenmaal thuis aan het eten krijgen we vanuit de clinic al bericht dat een deel van de moeders die we niet hebben kunnen helpen vandaag heeft besloten met de kinderen bij de kliniek te overnachten. Goed slapen dus maar en morgen weer aan de slag!
Dag 5, Vrijdag 22 juli 2022
Vandaag zien we ouders echt strijden om hun kind gecheckt te krijgen. Een deel was al blijven slapen maar er is ook een moeder die met haar 7 jarige zoontje en 2 jarige dochtertje om 04:00 is op gestaan om vandaag nog kans te maken op een plekje. Helaas lukt het ons niet om iedereen te zien vandaag maar in totaal hebben we eind van de dag deze week toch 919 kinderen mogen zien! De lokale partners en onze missieleiders (the Irishes) hebben de pittige taak om ruim 100 moeders teleur te stellen…
Het is super leuk om te merken dat de Ugandese vertalers, die zelf normaal in het ziekenhuis werken, steeds meer lol in het werk beginnen te krijgen. Zo gaan moeder en kind zitten en begint het gekletst in Luo. Wat daarna volgt is een mooie samenvatting van wat we als dokters graag willen weten, heerlijk! Een gezin wat veel indruk maakt bestaat uit een dove vader en een dove moeder, met hun drie tip top verzorgde kinderen gaat het hartstikke goed. Respect hoe ze dat allemaal redden! Nog een indrukwekkend voorbeeld is het verhaal van een grootmoeder die met haar kleindochter komt. Beide ouders zijn overleden en het meisje heeft vee last van herhaaldelijke infecties en slecht herstellende wonden op de huid. We laten bij de Health Center direct HIV testen en na de helaas positieve uitslag geeft dokter Jolanda de eerste uitleg. Vervolgens wordt ze direct ingeschreven bij de Health Center waar ze haar verder zullen begeleiden en de medicatie zullen verstrekken. Ondanks het toch slechte nieuws zijn zowel het meisje als de grootmoeder blij met de aandacht en de duidelijk en verlaten met een glimlach het terrein. Er is nu immers een plan!
We sluiten bij de Health center af met het bedanken van het gehele lokale staf. Zonder hen was er niks van de grond gekomen en samen hebben we dit klusje kunnen klaren. Apoyo bere!
Op de weg terug doen we nog hard ons best om een waterpomp in gebruik op de foto te zetten. Goed om je te blijven beseffen dat water echt niet overal ter wereld voor handen is.
Aan het einde van de dag rest ons tellen, schoonmaken, administratie en daarna een welverdiende Tusker, Nile of Soda! En we delen allemaal de conclusie: hard gewerkt en hard genoten!
Dag 6, Zaterdag 23 juli 2022
In de acht uur durende busreis terug naar de hoofdstad leg ik me toe op het invoeren van de laatste inschrijfformulieren. De levendige en soms heel zieke kinderen veranderen in diagnosecodes. Opnieuw geregeld malaria, veel tinea capitis, veel worminfecties en heel veel anemie. De gesprekken van gisteravond onderling over het nut van een missie als deze echoën ondertussen in mijn hoofd na. In de 1 op 1 dokters situatie voelen we ons allemaal nuttig en hebben we veel voldoening aan deze week maar wat als je iets meer uitzoomt… Is het dan verstandig dat wij zo komen invliegen om deze zorg te leveren? Er zijn in het gebied ook zeker kleine ziekenhuisjes en poliklinieken te vinden maar helaas hebben wij deze week ook de verhalen gehoord over de beperkt beschikbare medicijnen aldaar. (En dan is het niet dat de medicijnen an sich niet in Uganda beschikbaar zijn, wij hebben ze immers ook hier gekocht, maar vooral dat ze het niet krijgen van de overheid.) Het liefste zou je dit natuurlijk volledig lokaal regelen zodat dit ook nog eens werkgelegenheid oplevert. De grootste uitdaging is dan de lokale overheden te overtuigen dit zelf te organiseren en er de benodigde middelen voor vrij te maken.
We zijn allemaal wel erg tevreden over de lokale partner, Link To Progress, dus hopelijk kunnen we deze missie ook gewoon in een paar jaar overdragen. We voelen allemaal dat er voldoende voedingsbodem is om het nut van preventieve geneeskunde en screening over te brengen. Als dat lukt dan hebben we zeker iets goeds bereikt!
Terug bij de ViaVia in Entebbe eten we ons laatste avondmaal in Uganda. Het smaakt super goed! Kunnen de wormen (die wij ook waarschijnlijk wel hebben opgelopen) ook nog even van genieten want morgen leggen ze het loodje met het tabletje Abendazol wat we van de missieleiders hebben gekregen. We kopen nog wat mooie aandenkens maar het meest zitten de verhalen van deze week in ons hoofd en ons hart. Het was prachtig!
