Missieblog Oeganda Otuke 2024
Vrijdag 26 januari: aankomst Entebbe
En toen was het opeens 25 januari en ging onze missie dan echt van start. We verlieten het grijze Nederland en na een prima nachtvlucht kwamen we aan in het kleurrijke Entebbe. Op een mini oponthoud na; de tas van een van onze missieleiders Ilse, bleek helaas in Amsterdam te zijn blijven steken, ging alles voorspoedig. Niet getreurd en vol goede moed namen we de taxi naar het guesthouse. Onderweg was het opvallend stil en keken we onze ogen uit naar de mooie terracotta rode wegen, de kleurrijke stalletjes aan de kant van de weg en het vele vele groen.
Het guesthouse is een ware parel met uitzicht op een prachtig meertje, waar de witte reigers, ibissen en de blue balls baboons ons vergezellen en gezellig over en om ons heen vliegen en springen.
De lunch werd opgeschrikt door een gigantische (lees 20cm lange), exotische, behaarde rups op de arm van Moniek, een van onze kinderartsen. Niet iedereen bleek even heldhaftig, maar gelukkig kwam Jet onder luid gegil van andere groepsleden in actie en bevrijdde Moniek van de rups met al zijn haren en tentakels. Uren later stonden de rupsenharen nog steeds gegrift in Monieks arm en werd er nog lang over gesproken.
Het is harig en het schrijdt voort, bleef het thema van onze eerste dag. Tijdens een heerlijk biertje aan het Lake Victoria, na een mooie wandeling door de Botanische tuin, geïnitieerd door Jankees, de vader van de groep, schreed het volgende beest langs de groep. Een prachtige Maribu bracht ons een bezoek en maakte de tocht compleet. Er bestond nog enige twijfel over de naam van het beest én waarom is de kraanvogel eigenlijk het nationale symbool van Uganda? Hier werd nog lang over gefilosofeerd en met nieuwe voortschrijdende inzichten na deze eerste dag, bereidde onze groep de busreis naar Otuke voor onder het genot van live muziek en een bescheiden cocktail. Wat een prachtige eerste dag. Op naar een mooie Missie!
Zaterdag 27 januari: reisdag
De wekker (lees: een orkest aan kikkers, apen en honden om ons heen) stond vandaag vroeg, want de reisdag naar onze missie-locatie stond vandaag op het programma. Onder het genot van iets te luide Oegandese hitjes en een rolex (rolled eggs in een chapati) als lunch, reden wij over de hobbelige zandwegen richting het Noorden met als hoogtepunt het oversteken van de Nijl.
Na een busrit van 9 uur kwamen wij aan bij de slaapplek waar wij aankomende week zullen gaan overnachten. En wat voor slaapplek! We waren, mede door de vele waarschuwingen van onze reisleidsters, voorbereid op het ergste, maar onze verwachtingen werden meer dan overtroffen. Iedereen heeft zijn eigen slaap- en badkamer! Hier en daar een kakkerlak of gekko op de muur, maar dat is part of the deal hè. Lekker vroeg naar bed vanavond want morgen beginnen de échte voorbereidingen!
Zondag 28 januari: de voorbereiding
Vandaag hoefden we pas om half 9 aan het ontbijt te verschijnen waarna we enthousiast begonnen aan de voorbereidingen van de checks.
Per station werd alles nauwkeurig geteld en gesorteerd waarbij de grootste klus de apotheek bleek. In samenwerking met de lokale organisatie Link to Progress, die door heel Uganda projecten opzet voor kwetsbare communities, was vooraf alle medicatie al besteld bij de lokale apotheek (denk oa aan verschillende soorten antibiotica, antimalaria-medicatie en ijzertabletten).
Na al het tel-, reken-en sorteerwerk (lees duízenden verschillende tabletten en flessen) brachten we een bezoek aan de twee dichtstbijzijnde klinieken waar wij de kinderen vanuit de checks eventueel heen kunnen verwijzen. We werden hartelijk ontvangen door de directeur van de privékliniek, een gepensioneerde Ugandese arts die zowel in Zuid-Afrika als Australië heeft gewerkt en nu wat terug doet voor zijn community.
Hij vertelde ons over de omgeving, de grote armoede en de daarbij behorende gezondheidsproblemen en hoe hij probeert zijn steentje bij te dragen.
De meest indrukwekkende en schokkende feiten die we van hem leerden op een rij:
40% van de kinderen onder de 5 jr overleeft hier niet!!
De gemiddelde leeftijd voor mannen is 54 jaar en voor vrouwen 47 jaar
60% van de volwassen is geïnfecteerd met HIV (er schijnt gelukkig wel een goed overheidsprogramma voor screening en behandeling te zijn)
Alcoholisme onder kinderen is hier een groot probleem
Al met al waren we erg onder de indruk van zijn verhaal, maar ook zeker van zijn mooie privékliniek waarbij er zelfs een echo-en rontgenapparaat én elektronisch patiëntendossier aanwezig zijn.
Het contrast met de overheidskliniek pal aan de overkant van de straat was groot, want daar troffen we helaas een heel andere situatie aan.
En ondanks het bestaan van deze twee klinieken, moet een acuut zieke patiënt nog zo’n 2 uur rijden naar een ‘echt ziekenhuis’, als er überhaupt al een auto beschikbaar is..
Na deze lange dag vol indrukken maakten we ‘thuis’ de laatste tellingen af en startten Ilse en Véronique, onze fantastische missieleiders de missie dan echt officieel. Het team is in deze korte tijd al goed op elkaar ingespeeld en iedereen kijkt enorm uit naar de eerste checkdag!
Maandag 29 januari, checkdag 1
Vandaag de dag waar we zo lang naar uit hebben gekeken: onze eerste checkdag van de week!
Op een half uur afstand van onze guesthouse bevindt zich de locatie, waar wij de hele week op dezelfde plek een heleboel kinderen van medische checks (en behandelingen) zullen gaan voorzien. Het was even zoeken waar welk station geplaatst moest worden, maar gelukkig duurde het ook even voordat de eerste kinderen de locatie bereikten. Sommigen van hen komen namelijk uit dorpjes op een loopafstand van 3 uur (!!). Daarnaast was het voor de lokale bevolking de vraag of wij écht zouden komen en dat het niet zomaar een gerucht was dat mond op mond werd verspreid. De eerste kinderen kwamen na twee uur binnen druppelen en binnen no time stonden er 150 kinderen onder de grote mangoboom, waar de rij voor de inschrijving was geplaatst, het eerste punt van onze carrousel. Vanuit daar werden ze door lokale werknemers van LTP voorgelicht over hygiëne adviezen van handen wassen en tandenpoetsen en werden ze ieder achteraf beloond met een eigen tandenborstel. Bij het volgende station, het meet- en weegstation, stond Karen vandaag en zij zorgde ervoor dat alle 200 kinderen nauwkeurig werden gewogen en gemeten. Daarna konden ze aanschuiven bij het bloedprikken waar Sija en Annette de dappere kinderen een voor een prikten op ijzer en malaria. Ook hier liep alles gestroomlijnd en kregen ze een sticker als beloning. Vervolgens kwamen ze bij de dokterspost, vandaag bemand door dokters Jet, Laurens, Jankees en Moniek! Hier stond de hele dag een lange wachtrij, omdat wij erg onder de indruk waren van alles wat wij hier zagen en hier graag goed de tijd voor wilden nemen. Wij werden overvallen door alle zieke kinderen en met name de hoeveelheid kindjes met malaria. De ziekste kinderen werden eruit gepikt en werden doorgestuurd voor aanvullend onderzoek of een specialist in het ziekenhuis, op uren lopen van de checkpost.
De apotheek, ons laatste station van vandaag werd gerund door chef apotheek Stephanie en Lazarus, een lokale apotheker die precies de juiste doseringen uit zijn hoofd kent en dit ook nog eens haarfijn in het Luganda aan de patiënten uitlegt. Een betere collega kunnen we ons niet wensen en de samenwerking liep perfect.
Onze superervaren missieleiders Ilse en Véronique zorgden ervoor dat deze eerste dag ondanks de beginnerschaos een groot succes werd. We denken dat we een groot verschil hebben kunnen maken met alle medicatie die wij hebben kunnen voorschrijven en de aandacht voor de kinderen.
Voldaan stapten wij aan het einde van de dag, net voordat het donker begon te worden, in de bus terug naar onze guesthouse. Een geslaagde eerste missiedag, op naar de volgende!
Dinsdag 30 januari, checkdag 2
Vanochtend zaten we weer stipt om half 7 aan het ontbijt en genoten we van een heerlijke omelet en een mooie zonsopkomst. Met alle tips en tricks van gister op ons netvlies begon de voorbereiding op locatie vlot! Vrij snel hadden we alle carrousels opgebouwd en zo konden we een uur eerder beginnen dan de dag ervoor. Er hadden zich weer flink veel kinderen verzameld waardoor de rijen al vroeg heel lang waren. Gewapend met nieuwe energie en vooral ook een nieuwe voorraad malariatesten ging iedereen weer aan het werk.
Waar we gister nog enigszins verrast waren over het feit dat de kinderen, maar ook de ouders vrij gelaten en timide waren, begrepen wij vandaag van de lokale bewoners dat bijna niemand hier in dit afgelegen gebied ooit een wit persoon gezien heeft, laat staan met een wit persoon heeft gesproken. Dit zet je toch weer even aan het denken..
Vandaag liep alles veel gestroomlijnder dan gister en hebben we weer 200 kinderen kunnen screenen en behandelen.
In de loop van de dag ontvouwde zich op het terrein zelfs een ware lokale markt waar de tomaten en cassave vrolijk werden verhandeld. Een goed businessmodel dus en zo werd er ook nog wat bijgedragen aan het lokaal ondernemerschap.
Het was weer een prachtige dag waarin er fijn werd samengewerkt en we vooral veel hoogtepunten hadden!
Woensdag 31 januari, check dag 3
Hoe leeg het afgelopen dagen nog was toen wij ‘s ochtends vroeg de check-locatie bereikten, stond er vandaag echter al een rij van 150 kinderen toen wij om 7.30 aankwamen. Wat bleek; families hadden de verhalen van de ‘medical checks for children’ via via gehoord en wilden hier zó graag bij zijn dat ze er hier zelfs een nachtje voor op de grond wilden slapen zodat ze op tijd waren. Om 8.30 hadden we de 200 inschrijvingen al bereikt en met pijn in ons hart moesten we toen al ca. 100 kinderen (en moeders) teleurstellen dat ze vandaag niet aan de beurt kwamen. Dit is omdat wij maar voor een max aantal kinderen middelen mee hebben op deze missie.
Rond lunchtijd bleek dat we toch 50 kinderen extra van medische checks konden voorzien en gingen de inschrijvingen weer voor héél even open. De chaos die ontstond tussen moeders in die rij was schrijnend om te zien omdat we opnieuw een nee aan veel mensen moesten verkopen. En dat terwijl wij de toegang tot zorg juist willen vergroten tijdens onze missie..
Al met al was het weer een bijzondere dag vandaag met gelukkig ook veel hoogtepunten. Zie bijvoorbeeld de foto van het blije meisje met één van de 1400 (!!) tandenborstels die wij vanuit Nederland hebben meegenomen. Ook was er een memorabele opmerking van een vader die voor het eerst van zijn leven een wit persoon had gezien: ‘ik ga mijzelf heel veel wassen aankomende tijd, want dan word ik net zo bleek als jullie!’
Donderdag 1 februari, checkdag 4
Vandaag gingen we om 6.30u al op pad, want het beloofde een lange en warme dag te worden. Een dag met wisselende emoties, enkele dalen, maar voornamelijk veel pieken. Zodra we de hoek van het terrein om reden, waren daar opnieuw enorm veel kinderen en zagen we sommigen van hen het laatste stuk zelfs rennen om op tijd te komen voor de inschrijving. Een brok in de keel en het team werd er stil van.
De meeste indruk vandaag maakten een jongen van 15 jaar met zijn 3, 7 en 8 jaar oude broertjes en zusje. Met z’n vieren op één fiets zijn zij vanochtend van ruim 8km verderop hier naartoe komen fietsen. Zij bleken hun ouders te hebben verloren, geen eigen woning te hebben en nauwelijks water en eten. Ze gaan af en toe naar school, maar hebben geen toegang tot de examens, want daar moet voor betaald worden. De oudste jongen van 15, het hoofd van het gezin, was zo liefdevol en beschermend naar zijn jongere broers en zusje en dat was ontroerend om te zien. Ze wonen in een gebied dat verder ligt dan de mogelijkheden van de lokale hulporganisaties en dat maakte het nog schrijnender. De tranen waren moeilijk te bedwingen en het blijkt wederom dat hulp hier hard nodig is.
Ondanks de soms verdrietige verhalen, werd ook dit weer een fantastische dag en hadden we rond 15u al weer 250 kinderen gecheckt.
We leren enorm veel van onze lokale vertalers en iedereen doet dan ook erg zijn best om de gesprekjes te beginnen in de lokale taal. Apoyoh (= bedankt) is favoriet, maar ook kopánga (= hoe gaat het) en njinga ( = hoe heet je) klinken steeds iets vloeiender!
Het leven zonder spiegel – en voor sommigen zelfs zonder internet – is al aardig gewend en de kakkerlakken zijn meer kamergenoten geworden dan ongedierte.
Thuis in het dorp gingen we nog even langs de lokale kleermaakster om van prachtige, kleurrijke stofjes, broeken en (laptop)tassen te laten maken. We kregen een pot zelfgemaakte honing van een lieve dorpsbewoner en de handmatige sesamzaadjesmolen werd uitvoerig bekeken. Moe en voldaan kijken we uit naar de laatste checkdag. Wat gaat de tijd snel!
Vrijdag 2 februari, checkdag 5
Na een gezellig avondje ‘who is the man’ te hebben gespeeld – sommige handschriften bleken erg lastig te ontcijferen wat voor veel competitie en hilarische taferelen zorgde – zaten we voor dag en dauw weer scherp aan het ontbijt. Vandaag hardgekookte eieren, spaghetti zonder saus en watermeloen op het menu.
Checkdag 5 zit er inmiddels op en daarmee komt aan missie Otuke 2024 helaas al bijna een eind.
In totaal hebben we deze week ruim 1000 kinderen tussen de 0 en 8 jaar kunnen zien. Die leeftijdsgrens moesten we trekken om zo de aller kwetsbaarste kinderen te kunnen checken.
De gezondheidsproblemen die we deze week het meest hebben gezien zijn; malaria (met daarbij ook hersenschade), ernstige ondervoeding, enkele gehandicapte kinderen (zonder toegang tot hulpmiddelen en zorg), sociale problematiek en veel huidproblemen en worminfecties.
Alle kinderen boven het jaar kregen een wormenkuur, bestaande uit een eenmalige (best grote) tablet die direct bij het apotheekstation met een beker water moest worden ingenomen. Zelfs de 1-jarigen hier ‘slikken’ pillen alsof het niets is en dat is hard nodig ook gezien het enorme aantal worminfecties en de gevolgen daarvan.
De week werd afgesloten met een officiële ceremonie waarbij alle lokale werknemers een mooi certificaat van deelname en een klein cadeautje vanuit Nederland kregen. Daarna zongen we (na een generale repetitie de avond ervoor) een mooi afscheidslied voor het lokale team. De tekst van het nummer “That’s what friends are for” van Dionne Warwick, werd loepzuiver ingezet door Jankees en begeleid door zijn meegebrachte boxje. Een memorabel moment en daarmee een mooie afsluiting!
Wat was het een bijzondere week en wat hebben we samen met de lokale organisatie LTP een mooie missie neergezet. De veerkracht van de kinderen en hun ouders, in deze regio waar extreme armoede, malaria en voor sommigen uitzichtloosheid overheersen, zal ons nog lang bijblijven.
Voordat we de bus terug naar Entebbe instapten, kreeg iedereen nog snel een lekkere antiwormtablet, want je weet maar nooit…
